Bouwen in de polder? âAlleen onder cruciale voorwaarden en zonder vrijblijvende mitsenâ

Posted on July 11, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Reportage

Bouwen en waterbeheer Alphen aan den Rijn wil uitbreiden, maar is de bouwgrond wel geschikt? Het Waterschap gaat in ieder geval niet zomaar akkoord. „Bouw niet op een te zachte bodem.”

Arjen Schreuder

11 juli 2023 om 21:43

Leestijd 3 minuten

De Gnephoekpolder in de gemeente Alphen aan den Rijn. Voormalig Deltacommissaris Wim Kuijken: „de gemeente raakt op termijn niet op slot” als een deel van de polder wordt bebouwd. — **De Gnephoekpolder** in de gemeente Alphen aan den Rijn. Voormalig Deltacommissaris Wim Kuijken: „de gemeente raakt op termijn niet op slot” als een deel van de polder wordt bebouwd. Foto Josh Walet / ANP / Hollandse Hoogte

De woningnood is hoog en bestuurders willen huizen bouwen, desnoods in de weilanden van het Groene Hart, gevallen kabinet of niet. Die keuze is aan de politiek, zegt Rogier van der Sande. Maar hij houdt z’n hart vast. „Kijk”, wijst de dijkgraaf vanaf de dijk van de Heimanswetering naar een wijk in het noorden van Alphen aan den Rijn. „Die woningen zijn gebouwd op een bodem die niet geschikt is. Dat moeten we niet nog eens doen. Over een paar decennia krijgt die wijk te maken met een gigantische en kostbare hersteloperatie.”

Wie wil weten hoe Nederland de komende jaren alle claims van natuur en milieu, van water en klimaat en van verstedelijking met elkaar gaat verzoenen: richt de blik op de Gnephoekpolder in Alphen aan den Rijn, gelegen midden in het Groene Hart, de sinds jaar en dag min of meer heilig verklaarde open ruimte in de volle Randstad. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, CDA) riep vorige week partijen bij elkaar voor ‘bestuurlijk overleg’ over deze casus, die weleens de toon zou kunnen zetten voor alle toekomstige woningbouw buiten de steden. Aan tafel zaten behalve het Rijk ook de provincie Zuid-Holland, de gemeente Alphen aan den Rijn en het hoogheemraadschap van Rijnland van dijkgraaf Rogier van der Sande, die trouwens ook voorzitter is van de landelijke Unie van Waterschappen.

5.500 woningen

Alles wijst erop dat ondanks jarenlang strikt aangehouden grenzen aan de stad, er in de weilanden buiten Alphen aan den Rijn gebouwd gaat worden. Vermoedelijk zullen 5.500 woningen verrijzen. De gemeente had eigenlijk veel meer woningen willen bouwen, namelijk acht- tot negenduizend, maar stuitte bij de plannen op verzet van de provincie Zuid-Holland, die tot voor kort helemáál geen bebouwing wenste. De nieuwe coalitie in Zuid-Holland heeft echter een andere afweging gemaakt. Weliswaar bouwt Zuid-Holland „zoveel mogelijk binnenstedelijk, om landbouw, natuur en recreatie te ontzien en omdat in de stad al voorzieningen en infrastructuur aanwezig zijn”, aldus de nieuwe coalitie, maar twee locaties vormen de uitzonderingen op die regel.

Eén daarvan is de Gnephoekpolder bij Alphen aan den Rijn. Daar komt bij dat er een positief advies aan de minister ligt van oud-topambtenaar en voormalig Deltacommissaris Wim Kuijken. „De wooncrisis is niet voorbij en naar mijn verwachting ook niet na 2030”, aldus Kuijken in zijn advies van september vorig jaar. Het is „het meest realistisch” een deel van de polder te bebouwen. „Daarmee raakt de gemeente Alphen aan den Rijn op termijn niet ‘op slot’ en kan de dynamiek van deze centrumgemeente worden doorontwikkeld.”

Lees ook: Bouwen in de polder: meer werk, maar kost minder

Een nooit afgegraven veenbodem

Het ‘bestuurlijk overleg’ is naar het schijnt succesvol verlopen. Ambtenaren en bestuurders van de gemeente Alphen aan den Rijn houden de lippen nog even stijf op elkaar, in afwachting van de officiële kabinetsreactie, deze week, op de onderzoeken die volgens bronnen hebben bewezen dat het bouwen van vijf- in plaats van de gedroomde negenduizend woningen nog aantrekkelijk genoeg is. Ook is blijkbaar bewezen dat bij de bouw voldoende rekening kan worden gehouden met natuur, water en bodem. Dat het kabinet is gevallen, doet aan de uitkomsten van het bestuurlijk overleg niets af.

Dijkgraaf Van der Sande wil niet wachten op de officiële besluitvorming, later dit jaar pas door provincie en gemeente, en troont de verslaggever mee naar de polder, behendig klimmend over hekken om te tonen waarom zijn hoogheemraadschap alleen onder „cruciale voorwaarden” akkoord kan gaan. „De mitsen moeten niet vrijblijvend zijn”, zegt Van der Sande.

Hij staat op de grens van de Gnephoekpolder, met een veenbodem die nooit is afgegraven, en de Vrouwgeestpolder, enkele meters lager door veenontginning en eeuwenlang al droog gehouden door onder meer de Vrouwgeestmolen. Van der Sande wijst naar de Oude Rijn. „Dáár, op de strook met kleigronden naast de rivier, zou je kunnen bouwen. Maar niet in de rest van deze polder. De bodem is hier veel te zacht.” Kabels, rioolbuizen en wegen kunnen gaan verzakken, met hoge kosten tot gevolg. „Die wentel je dan af op toekomstige generaties.” Van der Sande draait zich om naar de Vrouwgeestpolder. „En ook hier moet je niet willen bouwen. Want ook hier is de bodem redelijk slap. Bovendien heb je deze diepe polder nodig als noodbuffer. Voor als er een clusterbui valt. Een bui met negentig millimeter regen, die je moet kunnen opvangen. En om water te bewaren voor tijden van droogte.”

Lees ook: Vollere steden, of juist woningen in het weiland bouwen? Oók binnen de woningbouw heerst verdeeldheid

‘Een waterstaatkundige bril’

In de strook langs de Rijn waar dan wel huizen zouden kunnen worden gebouwd, moeten waterpartijen worden aangelegd, en afwateringen, en de kades langs de Rijn moeten verstevigd worden. Van der Sande: „Dat zijn wat ons betreft allemaal afdwingbare voorwaarden. Daarom is dit zo’n interessante casus. Het kabinet heeft aangekondigd dat water en bodem ‘sturend’ moeten worden bij ruimtelijke ordening. Wat dat in de praktijk betekent, zal hier blijken.”

Komende maanden zullen er berekeningen volgen, en moet blijken of de bouw rendabel is. „En dan moet er dus niet gezegd worden dat het met de voorwaarden voor water en bodem wel wat minder kan, waarschuwt Van der Sande. „ Je moet er met een waterstaatkundige bril naar kijken. Er moeten normen komen die zijn vastgesteld door de minister, de provincie en de waterschappen, en waarmee niet te marchanderen valt.” Zonder die normen valt er dus niet te bouwen, aldus Van der Sande. „Of je moet drijvende woningen willen bouwen.”

Lees ook dit interview met een topambtenaar van Rijkswaterstaat: ‘Wees zuinig op de infrastructuur die we nu hebben. Die is zoveel waard’

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 12 juli 2023.

OM vervolgt 57 verdachten voor ongeregeldheden rond FC Utrecht – Go Ahead Eagles

admin
November 18, 2024
0

Het Openbaar Ministerie vervolgt 57 verdachten voor hun aandeel in de ongeregeldheden tijdens en na de Eredivisiewedstrijd tussen FC Utrecht en Go Ahead Eagles van mei dit jaar. Het merendeel van de verdachten zijn aanhanger van FC Utrecht, drie van de verdachten zijn minderjarig.

De onrust begon al tijdens de wedstrijd, toen van beide kanten vuurwerk werd gegooid. Toen FC Utrecht de wedstrijd verloor, betraden aanhangers van de club het veld in een poging het uitvak vol fans uit Deventer te bereiken. Ook buiten het stadion ging het geweld door, waarbij de Mobiele Eenheid onder meer werd bekogeld met stenen, putdeksels en fietsen. Zij losten onder meer waarschuwingsschoten om de situatie onder controle te krijgen. Als straf speelde FC Utrecht de eerste wedstrijd na de onlusten zonder publiek.

In de dagen na de onlusten werd een groot onderzoek gestart om de relschoppers te identificeren. Onder meer op het televisieprogramma Opsporing Verzocht werden beelden vertoond, waarna meerdere verdachten zich meldden. De betrokkenen worden vooral verdacht van openlijke geweldpleging, maar enkelen worden ook verdacht van zware mishandeling.

Volgens het OM is een deel van de verdachten eerder veroordeeld. Een ander deel ontkent of weigert mee te werken aan het onderzoek. Zij moeten zich oor de rechter verantwoorden. De rest wordt opgeroepen voor een hoorzitting van het OM eind dit jaar of begin volgend jaar. Daarbij legt de officier van justitie een straf op en kan een verdachte beslissen daarin mee te gaan of de zaak alsnog aan een rechter voor te leggen.

UWV ook met Wajong-beoordelingen in de fout

admin
November 18, 2024
0

Opnieuw zijn er problemen bij uitkeringsinstantie UWV aan het licht gekomen via de media. AD en EenVandaag onthulden maandag dat aanvragen van langdurig zieke of gehandicapte jongeren voor een Wajong-uitkering vaak verkeerd beoordeeld zijn. Als gevolg van die verkeerde beoordelingen hebben mogelijk duizenden kwetsbare jongeren geen of een onjuiste uitkering ontvangen. In september kwamen na publicaties van AD ook al fouten naar buiten rond de WIA-uitkeringen.

1
Hoe vaak gaat het mis bij aanvragen voor de Wajong-uitkering?

Uit de publicaties van AD en EenVandaag blijkt dat sinds 2017 veel fouten worden gemaakt bij beoordelingen van aanvragen voor een Wajong-uitkering. Daarbij wordt door een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige beoordeeld of en in welke mate de aanvrager nog in staat is te werken. Uit een interne steekproef van eerder dit jaar bleek slechts iets meer dan de helft van de 110 onderzochte beoordelingen te kloppen. Tenminste 10 procent van de aanvragen bleek onjuist beoordeeld. Voor de rest van de aanvragen was dat niet vast te stellen en is de kans dus aanwezig dat het fout is gegaan.

In een interne rapportage erkent het UWV dat er „met enige regelmaat” fouten worden gemaakt. Om hoeveel verkeerde beoordelingen het gaat is niet duidelijk, maar gezien het aantal mensen met een Wajong-uitkering is het vermoedelijk geen geringe groep. Een medewerker van het UWV zegt tegen AD: „Met dit soort percentages zouden in de organisatie alle alarmbellen af moeten gaan.”

2
Hoeveel mensen zijn er met een Wajong-uitkering en wat zijn de gevolgen voor hen?

Afgelopen jaar ontvingen ruim 245.000 mensen een Wajong-uitkering. Als Wajongers, zoals de ontvangers van de uitkering genoemd worden, een onjuiste beoordeling krijgen, kunnen de gevolgen enorm zijn. Niet alleen brengt het hen in financiële nood, maar vaak zorgt de bijkomende stress ervoor dat ze ook op andere manieren in hun leven vastlopen.

De regels rond het aanvragen van een Wajong-uitkering zijn de afgelopen vijftien jaar tot tweemaal toe aangescherpt in het kader van bezuinigingsmaatregelen waarmee de overheid probeerde meer mensen aan het werk te krijgen.

Waar eerdere regelingen vooral gericht waren op inkomensondersteuning en minder op re-integratie op de arbeidsmarkt, krijgen sinds 2015 alleen jongeren tussen achttien en dertig jaar die nooit meer kunnen werken een Wajong-uitkering. Als zieke of gehandicapte jongeren wel enig ‘arbeidsvermogen’ hebben, zijn ze aangewezen op de Participatiewet, waarmee gemeenten sinds 2015 mensen richting werk moeten bewegen.

3
Wat kunnen mensen doen als ze een verkeerde beoordeling ontvangen?

Als mensen het niet eens zijn met een beoordeling van het UWV en die willen aanvechten, zijn ze veroordeeld tot lange juridische procedures. Dat zegt advocaat Michiel Slot, die gespecialiseerd is in beroepszaken tegen het UWV. Eerst is er de mogelijkheid tot bezwaar bij het UWV. Als dat geen resultaat oplevert, volgt vaak de gang naar de rechter. „Je bent zo jaren verder, en het kwartje valt uiteindelijk vaak de verkeerde kant op”, aldus Slot, die zegt vaak met een „rigide rechtspraak” te maken te krijgen. De Centrale Raad van Beroep, die hogerberoepszaken in het sociale zekerheidsrecht behandelt, is in zijn ervaring vaker geneigd met de bezwaarmaker mee te gaan. Maar dat kan dus jaren duren.

4
Er waren laatst toch ook al problemen met uitkeringen bij het UWV?

Dat klopt. In september kwamen fouten bij een andere uitkering die het UWV toewijst naar buiten via AD-publicaties. Uitkeringen via de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen), voor mensen die langer dan twee jaar ziek zijn en deels of helemaal niet meer kunnen werken, bleken jarenlang verkeerd verstrekt. Hoeveel mensen jarenlang een te lage of te hoge uitkering kregen wordt onderzocht, maar het gaat vermoedelijk om tienduizenden gevallen. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, waar het UWV als zelfstandig bestuursorgaan onder valt, bereidt een hersteloperatie voor.

5
Hoe heeft het UWV gereageerd op de publicaties?

Net als toen de fouten met de WIA naar buiten kwamen, erkent het UWV dat er fouten zijn gemaakt en zegt het vooral te hebben gefocust op het terugdringen van de grote achterstanden bij het beoordelen van aanvragen. Dat de kwantiteit boven kwaliteit gegaan is, heeft nu dus mogelijk opnieuw verstrekkende gevolgen.

Afgelopen zomer stelde de uitkeringsinstantie overigens al dat de regels rond de Wajong-uitkering te ingewikkeld zijn en pleitte ze ervoor om de uitkering te verhogen tot het sociaal minimum. UWV-bestuurder Nathalie van Berkel zei toen tegen de NOS dat „de letter van de wet soms in de weg [zit] om te doen waar de wet eigenlijk voor bedoeld is.”

Minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, NSC) liet de afgelopen maanden herhaaldelijk weten dat fouten zoals die bij WIA-uitkeringen aan het licht kwamen niet in dezelfde mate bij andere uitkeringen speelden. Of dat klopt valt te bezien. Vermoedelijk later deze week informeert de minister de Tweede Kamer over een aangekondigde hersteloperatie rond de fouten met de WIA-uitkeringen. Daarin zal hij ook ingaan op problemen met andere uitkeringen zoals de Wajong.

Senegals nieuwe president en premier winnen parlementsverkiezingen: ‘radicale breuk’ met verleden kan beginnen

admin
November 18, 2024
0

„Dit is een beslissend moment”, waarschuwde Senegals premier Ousmane Sonko zijn aanhang voor het weekend. Acht maanden zijn verstreken sinds de grootste politieke opschudding die het land in tijden zag, met de verkiezing van Bassirou Diomay Faye (44) tot president en de benoeming van zijn mentor Sonko (55) tot premier. Dat waren „belangrijke” gebeurtenissen benadrukte die laatste. „Maar niet genoeg.”

Voor hun beloofde „radicale breuk” met het oude systeem en hervormingen van ’s lands instituties en rechtspraak was meer nodig: het parlement.

Na verkiezingen afgelopen zondag is ook dat nu in handen van de partij Pastef – Les Patriotes, die een jaar geleden nog door de toenmalige regering werd opgedoekt. Honderden leden, onder wie Faye en Sonko, werden toen nog maandenlang werden vastgezet. De officiële uitslag van de parlementsverkiezingen was maandagmiddag nog niet bekend, maar hun partij lijkt af te stevenen op een absolute meerderheid in het 165-koppige parlement.

Patstelling

Daarmee is de machtsovername door het duo Faye en Sonko compleet. Veel Senegalezen hopen nu dat zij vaart zullen maken om de grote problemen aan te pakken die het land teisteren. Waaronder inflatie, een schuldencrisis en een werkloosheid van ruim 20 procent.

Daar kwam de afgelopen maanden nog niet veel van terecht, mede door een patstelling in het parlement dat nog in handen was van de oppositie – met name de partij van voormalig president Macky Sall. Die partij blokkeerde meerdere voorstellen, waaronder het opheffen van een tweetal adviesraden waarmee Faye en Sonko de publieke uitgaven wilden drukken.

Sonko weigerde op zijn beurt zijn regeringsprogramma te presenteren, volgens de oppositie om zo een motie van wantrouwen te ontlopen. In september werd die motie alsnog ingediend. Kort daarop ontbond Faye het parlement en riep nieuwe verkiezingen uit.

Begrotingstekort

Het parlement was niet Fayes en Sonko’s enige probleem. Direct na hun aantreden gaf president Faye opdracht om de overheidsfinanciën tegen het licht te houden. Uit de audit die zij daarop presenteerden, bleek dat Senegals schuld en begrotingstekort veel groter zijn dan de vorige regering had gerapporteerd. Zo was het tekort eind 2023 niet 5,5 procent van het bruto nationaal product, maar ruim 10 procent. Hierdoor ligt een steunprogramma van het IMF à 1,8 miljard euro momenteel stil.

„Het regime dat wij hebben vervangen, heeft gelogen tegen het land en gelogen tegen onze partners door cijfers te vervalsen,” sneerde Sonko tegen journalisten. Oud-president Sall, die sinds de verkiezingen in maart in Marokko woont, ontkent dit en waarschuwde dat onder Sonko en Faye Senegals economie „naar de hel zou afglijden”. Daarbij wees hij onder meer naar hun belofte om grote contracten met internationale bedrijven voor olie- en gaswinning in het land te herzien.

De rivaliteit tussen oud-president Sall en de huidige premier Sonko, een oud-belastinginspecteur die met zijn anti-corruptieprogramma massaal jongeren achter zich kreeg, stortte Senegal de afgelopen jaren in een diepe politieke crisis. Meermaals kwam het tot dodelijke rellen, waarbij tientallen pro-Sonko-demonstranten omkwamen. Sonko zelf werd het mikpunt van allerlei juridische procedures.

‘Geen wraakpolitiek’

Dat leidde ertoe dat niet hij, maar zijn rechterhand Faye in maart op het stembiljet stond voor de presidentsverkiezingen, met als slogan „Diomaye (Faye) is Sonko en Sonko is Diomaye”. Het duo beloofde „geen wraakpolitiek” te zullen voeren en „het recht” leidend te maken. Waar de bedachtzame Faye zich sindsdien als diplomatiek staatsman presenteert, is premier en partijleider Sonko nog even fel als voorheen.

Zo riep hij zijn aanhang vorige week toch op „wraak” te nemen, nadat hun campagnekaravaan was aangevallen door die van de oppositie. De premier kwam daar snel weer op terug, maar toen klonk al stevige kritiek. En niet voor het eerst.

Burgerrechtenbeweging Y’en A Marre (het is genoeg) zag zich vorige maand „genoodzaakt” een persconferentie te geven na de arrestatie van twee journalisten die de audit van Senegals schuldenlast in twijfel trokken, en een oppositiepoliticus. „Na alles waar de bevolking [onder Macky Sall] onder heeft geleden, hadden we niet gedacht hier nu weer te staan”, zei hun voorman gepijnigd.

Confrontatie

Alle kritiek heeft de populariteit van Sonko en zijn partij niet geschaad, laat ook de uitkomst van de parlementsverkiezing zien. „Er is geen politicus die massa’s kan mobiliseren zoals hij”, zegt politicoloog Moussa Diaw, verbonden aan de Universiteit Gaston Berger in Saint Louis. „Daarom valt de oppositie hem zo hard aan. En daar reageert hij op zoals hij dat altijd heeft gedaan. Sonko is van de confrontatie, de strijd.”

Dat de kiezersopkomst zondag met waarschijnlijk net geen 50 procent een stuk lager was dan in maart (61,3 procent) heeft volgens Diaw vooral slecht uitgepakt voor de oppositie. „Hun kiezers bleven thuis.”

De vraag is wat de impact van Senegals hogere schuldenlast gaat zijn op de ambitieuze plannen die deze regering onlangs presenteerde – bijvoorbeeld wat betreft het stimuleren van de eigen industrie. „We moeten hen in ieder geval de kans geven die plannen uit te voeren”, zegt de 39-jarige leraar Abdoulaye (achternaam bij de redactie bekend) zondag in de rij bij een stembureau in de hoofdstad Dakar. De transparantie over de overheidsfinanciën stemt hem hoopvol. „Onze leiders dachten alleen aan zichzelf. Zij [Sonko en Faye] hebben ons de ogen geopend.”

Luister naar